Hoe overlijdt een paus?

Vermoorde pausen heb je daar wel eens van gehoord? Wat is dit voor vreemde vraag? De pausen overlijden, net als iedereen, aan ziekte, ongeluk of ouderdom. En net als de meest mensen doen ze dat dood gaan het liefste in bed, als hun tijd gekomen is. Wel, bij de pausen klopt het in zoverre dat de gebruikelijke manier van dood gaan de laatste drie honderd jaar ook op hen van toepassing is. Maar daarvoor?

Voor die tijd lag het toch iets anders. Het was een beroepsgroep waarbij de omgeving Magere Hein soms graag een helpend handje toestak.

De Marteldood

Tot ongeveer het jaar vierhonderd was de kans op de marteldood bijna honderd procent. Van de eerste een en dertig pausen stierven er een en twintig de marteldood en van zes wordt de marteldood beweerd, maar is het twijfelachtig dat ze daadwerkelijk de marteldood stierven. In de tijd van die zes was er geen sprake van christenvervolging. Even afgezien van die twijfelgevallen: het was geen baantje met een florissant toekomstperspectief in een gezonde werkomgeving.

Vermoorde pausen

Daarna stierven er nog steeds pausen langs niet-natuurlijke weg maar dat had meer met macht te maken dan met geloof.  Liefst zo’n drie en twintig pausen zijn vermoord. De meeste werden vermoord tussen achthonderd en elfhonderd. Ik zou niet solliciteren op zo’n baan.

Er zijn een paar van die vermoorde pausen die ik wil noemen, te beginnen met de eerste en de laatste. Die hadden wat gemeen. Beide kregen mot met de wereldse heerser en beide stierven in de gevangenis.

De eerste en de laatste

Paus Johannes I was met een boodschap van de koning van Italië naar de keizer in Constantinopel gestuurd. Niet tot tevredenheid van die koning, want bij terugkomst sloot hij Johannes op en liet hem in 526 de hongerdood sterven.

De laatste vermoorde paus was Paus Pius VI die in 1799 in de gevangenis overleed. Misschien had hij het er een beetje naar gemaakt, hij had in ieder geval, net als Lodewijk XVI, de tekenen van de tijd niet begrepen. De kerkelijke staat was er financieel beroerd aan toe. Dat kon Pius niet schelen, hij liet een reusachtig paleis bouwen als cadeau voor zijn neef, die hij in één moeite door van graaf naar hertog doorschoof. Hij maakte twee neven en een oom kardinaal en echt niet omdat ze toonbeelden van gelovige katholieken waren.

Napoleon maakte er korte metten mee, hij zette de paus af en nam hem, samen met de kunstschatten van het Vaticaan, mee naar Frankrijk. De paus was doodziek en wilde graag in Rome sterven. Een Franse generaal schijnt gezegd te hebben ‘sterven kunt u overal.’ En daar moest de paus het mee doen. In Frankrijk sloten ze hem op in de citadel van Valence, daar stierf hij na een maand. Als je iemand in de gevangenis gooit en hij sterft, komt dat echt niet door dat onbeperkt spareribs eten.

paus Benedictus IX

Er is een paus Benedictus IX geweest. Twaalf jaar oud en tada…hij was Paus. Dat leek zijn papa wel een leuk verjaardagscadeau en met genoeg smeergeld was daar dus paus Benedictus IX. Zijn levenswandel was niet om over naar huis te schrijven, het regende beschuldigen van verkrachting, overspel en moord. Dat was de bevolking van Rome zat en ze verdreven hem uit Rome. Hij moet het wel heel bont gemaakt hebben, want die Romeinen waren best wat gewend. Met hulp van zijn familie was Benedictus IX al weer snel terug in Rome. De in de tussentijd gekozen paus verdreef hij en in het licht van wat er daarna allemaal gebeurde kwam die Silvester III er goed vanaf. Overigens zijn de geleerden het er niet over eens of die Silvester nu een echte paus was of een tegenpaus. Hoe dan ook, Benedictus IX voelde aan dat hij het niet zou redden in Rome. Hij verkocht zijn ambt voor zo’n twee duizend pond zilver aan zijn peetoom. Die werd paus Gregorius VI. Dus toen waren er drie pausen Benedictus, Silvester en Gregorius. Kunt u het nog volgen?

Wel, de Duitse keizer was ‘not amused’, zoals dat in goed Nederlands heet. Hij zette ze alle drie af en benoemde Clemens II tot de nieuwe paus. Die Benedictus liet zich niet zo maar opzij zetten en zijn aanhangers vergiftigden Clemens II. Toen die Clemens eenmaal vermoord was, trok Benedictus opnieuw Rome in. Hij was nogal hardleers, dus de keizer greep weer in. Hij benoemde een nieuwe paus, Damasus II. Exit Benedictus IX, nu voor het laatst. Lang is Damasus II geen paus gebleven, vier en twintig dagen, er zijn twee verhalen over zijn dood. Hij zou gestorven zijn aan malaria, het tweede verhaal zegt dat hij vergiftigd is door Benedictus IX. Gezien de gedragingen van die laatste lijkt mij dat geloofwaardiger. En die Benedictus IX? Die verdween in de geschiedenis en in 1044 stierf hij, hoe dat is niet duidelijk.

Paus Alexander VI

En dan hebben we nog Paus Alexander VI, familienaam Borgia en dan weet je het wel. Het was een van de beruchtste pausen ooit en als je op de thee werd uitgenodigd, kon je het beste maar je testament maken. Achter hem en zijn zoon Cesare lag een spoor van lijken. Hij stierf in 1503, vermoedelijk vergiftigd. Zijn zoon Cesare was ook ziek maar die herstelde. Wie vergiftigde paus Alexander VI? Dat staat niet vast, wat wel vast staat is dat, zodra de beide Borgia’s ziek werden, alle kardinalen die van de Borgia’s iets te vrezen hadden, uit Rome vluchten. Met stip is de beste kandidaat voor de moord kardinaal Castellesi. Met de moord op Alexander wilde hij voorkomen dat hij zelf vermoord zou worden.

boontje komt om zijn loontje

Ik wil na al die vermoorde pausen eindigen met ‘een boontje komt om zijn loontje’ moord. Johannes XII was een buitenechtelijke kleinzoon van Marozia, die van de pornocratie. Zijn vader  zocht een leuk baantje voor die jongen. Toen die

Paus Johannes XII
de beruchte Johannes XII (bron Wikipedia)

jongen achttien was, werd hij in 955 gekozen tot paus. Veel pauselijks deed hij niet, zijn hobby was jagen, zowel op wild als op vrouwen. Zelfs zijn eigen nicht was niet veilig voor hem. Hij was zo berucht dat vrouwelijke pelgrims de kerk in Rome beter konden mijden, voor het geval Johannes daar aan het ‘jagen’ was. Niet alleen vrouwen waren zijn slachtoffer, hij castreerde en vermoordde een kardinaal, stak huizen in brand, hij droeg altijd een zwaard en hij vroeg demonen om hulp. Het verhaal gaat dat hij Jupiter en Venus aanbad. Beetje vreemd voor een paus, maar elke gek heeft zijn gebrek.

De Duitse keizer had snel in de gaten wat voor vlees hij in de kuip had en zette hem af. Maar niet voor lang. Johannes kwam terug in Rome en snee van de bisschoppen die tegen hem waren, hun tongen, vingers en neuzen af. Of het allemaal waar is, weet ik niet. Het was in ieder geval geen lekkere jongen.

Zijn vleselijke lusten werden hem fataal. Hij stierf in het bed van een vrouw, die getrouwd was met een jaloerse man. Paus of niet, daar had die jaloerse echtgenoot bij thuiskomst geen boodschap aan, Johannes werd een van die vermoorde pausen. Misschien zelfs met zijn eigen zwaard.

Al mijn pausverhalen lees je gratis bij Kobo-plus

Hier vind je mijn contactformulier

Zo ga je naar mijn persoonlijke Facebook

Dit is mijn instagram account.

Op TikTok vind je me ook

Gepubliceerd 10-10-2020, geüpdatet 15-02-2021 / 23-05-2023

Deel dit artikel