boten van groot naar klein - Een verhaal schrijft zichzelf

Boten

Boten van groot naar klein, ze bestaan in alle soorten en maten en ik wil het over boten hebben. Ooit begon varen met een uitgeholde boomstam en nu vaart er op zee een joekel van 382 bij 124 meter en 65 meter hoog. De kapitein stuurt met een joystick. Daar wil ik het niet over hebben. De reden waarom wij hier nog wonen is het uitzicht. Dat kom je nergens tegen en waar kijk je dan op uit? Inderdaad, op de Waal en daar varen boten. Om die boten gaat het mij.

Ik hou van boten

Maar wel van een afstand en kijkend, desnoods door een verrekijker. Varen is niets voor mij: aan boord van zo’n badkuip overvalt mij direct een verpletterend gevoel van dodelijke verveling. Zelfs op een veerpont. Je ziet hier echt van alles. Grote boten, kleine boten, mooie boten, lelijke boten. Allerlei soorten en maten komen langs ons raam. Als je boten wilt zien, zit je hier goed. De Waal is de drukst bevaren rivier van Nederland. Er komen jaarlijks zo,n 120.000 boten bij ons langs. Dat gaat dag en nacht door. Dat moet in de gaten gehouden worden en dat gebeurt vlakbij ons. Door een walvis. Zo wordt de rivierverkeerspost hier in de volksmond genoemd. Daar regelen ze het verkeer tussen de grootste schepen van 260 meter lang en de kleinste boot van 2 meter.

Bootgeluiden

Elke boot heeft zijn eigen geluid. Van een zware, door het huis dreunende, bas tot een fluisterbootje. Ze vervoeren van alles: kolen, staal, olie, gas, schroot, houtpulp, auto’s, tractoren, windmolens. Echt, je kan het niet verzinnen of het wordt wel vervoerd over de Waal. De meeste schepen zijn plomp gebouwd, functioneel. Zo niet Ivette, Ivette heeft een leuk kontje. De River Lady vind ik een verschrikking; dat is zo’n namaak Mississippiboot met zo’n schoepenrad achter de boot. Duwbakken zijn simpelweg gewoon lelijk. Die bakken heten bijna allemaal Imperial 1 tot en met 200 of zo en ze worden voortgeduwd door de Veerhaven IX of de Hercules XII. Vaak vliegen zeemeeuwen of aalscholvers achter de boot aan: ze hopen op een paar omhoog geslagen vissen. Als je met de trein het Haringvliet oversteekt dan kan je al die lege duwbakken daar zien liggen.

Is een jacht ook een boot?

Behalve de beroepsvaart is er natuurlijk ook de pleziervaart. Aan die langs varende kajuitjachten van twee of drie ton kan je zien hoe slecht gaat in Nederland. Ook die partyboten, groot en klein, zijn nu niet bepaald een voorbeeld van een strenge gereformeerde inslag. Over de stroom aan cruiseboten hier voor onze neus wil ik het niet eens hebben.

Namen van boten

En al die boten hebben namen; de leukste, de gekste, de meest onbegrijpelijke namen komen langs. Een naam als Margreta snap ik. Het is de liefde van je leven en natuurlijk noem je de boot naar haar. Maar Rhenus Carisma? Wat betekent dat? Geen idee. Je kan de duwboot Rhenus Carisma trouwens kopen; vraagprijs € 3.950.000. Wat je noemt een koopje. ‘Rudolf en Thea’, dat zegt me niets, misschien komt dat omdat het gewone namen zijn. Daarentegen vind ik de naam ‘Dirk-Romy’ intrigerend. Die namen zijn, voor mij, te verschillend. Hoeveel hartstocht gaat hier achter schuil? Een verboden liefde misschien? Een Romeo-Julia drama? Van die verborgen betekenis kan ik wakker liggen.

Gansch het land valt stil

‘En avant’, ja dank je de koekoek, natuurlijk vaart die boot vooruit. Heb je wel een boot zijn vracht achterstevoren zien vervoeren? Ik niet. ‘Sailing home’, die is duidelijk in het verleden blijven hangen. Zeilen doen ze allang niet meer op de Waal. ‘Matricaria’, wat is dat voor naam? Volgens de Winkler Prins komt het van het Latijnse woord matrix, wat baarmoeder betekent. Met een beetje veel fantasie kan je de buik van een schip als baarmoeder zien: er zit tenslotte van alles in. Trouwens dat laden van de vracht is momenteel een probleem met die lage waterstand: vrachtschepen kunnen nog maar de helft van hun lading meenemen. Dat levert voor de bouw problemen op: er komt te weinig zand of cement. Ooit was de vakbondskreet: “Gansch het raderwerk valt stil, als uw machtige arm dat wil.” Nu is de kreet van de natuur: “Gans het land valt stil, als de klimaatverandering geen regen meer wil.”

Fantasieloos

Soms is een naam totaal fantasieloos: de boot Würzburg komt uit…ja, Würzburg. Één naam is ronduit bizar. De Graaf van Bylant is een partyboot/discoboot die nogal eens in Nijmegen aan komt. Dat betekent seks, drank, drugs. De graven van Bylandt bestaan echt. Oké er zit een “d” voor de “t”: een kniesoor die daar op let. Het zijn staatsdienaren, diplomaten, militairen. Mannen van stavast, dat zijn geen partygangers. De ijzeren discipline van de graven staat in schrille tegenstelling tot de losbandigheid van de dief van hun naam. Met afgrijzen kijken ze neer op die flierefluitende partysnuivers. Je zou de naam van de boot een contradictio explicita kunnen nomen in relatie tot de naam van de graven.