Henri Baptiste Grégoire

Henri Baptiste Grégoire
Henri Baptiste Grégoire. Bron: Dépôt du musée des Beaux-Arts de Nancy . Schilder: Pierre Joseph Célestin François

Henri Baptiste Grégoire, bekend als abbé Grégoire, heeft de term vandalisme geïntroduceerd. Daar lees je over in mijn verhaal over de Beeldenstorm . Hij was een handig en eigenzinnig politicus tijdens en na de Franse revolutie. Henri eindigde niet onder de guillotine, wat voor een revolutionair van het eerste uur een hele prestatie was. Hij vond koningen voor de morele orde hetzelfde als monsters voor de natuurlijke orde. Zo’n figuur was het. Zijn handigheid als politicus bleek toen hij tijdens de stemming over de ter dood veroordeling van Lodewijk XVI buiten Parijs was. Hij zei later dat hij de doodstraf goedkeurde. Dat riekt naar de handigheid van Marc Rutte: nergens verantwoordelijkheid voor nemen.

Napoleon en Grégoire

Henri had ruggengraat. Tijdens de Franse revolutie kon je beter niet gelovig zijn. Daar trok Grégoire zich niets van aan. Hij droeg priesterkledij en droeg de mis op. Als anti monarchist en overtuigd republikein stemde hij tegen het consulaat voor het leven voor Bonaparte, tegen zijn proclamatie tot keizer en tegen de herinvoering van de erfelijke adel. Als gelovig priester moest hij niets hebben van de scheiding tussen Napoleon en Josephine. Van de paus was hij ook al geen vriendje. Als gevolg van zijn verzet tegen het concordaat tussen Napoleon en de paus, knikkerde de kerk hem de kerk uit. Grégoire was duidelijk geen Marc Rutte.

Napoleon had ook niets op met de paus. Nappie had wel gevoel voor humor . Hij nam subtiel wraak op Henri door hem in 1808 tot graaf te verheffen. Dat moet Henri pijn gedaan hebben.

De tijd na Napoleon

Na de val van Napoleon werd Grégoire door het regime verfoeid als koningsmoordenaar. Dat belette hem niet invloed uit te oefenen. Hij had een hartgrondige afkeer aan slavernij. Het was hem gelukt tijdens de revolutie te slavernij af te schaffen. Napoleon voerde het opnieuw in.

Grégoire gaf Nappie antwoord in een boek waarin hij aantoonde dat zwarten op intellectueel gebied de gelijken van blanken zijn. En dat voor die tijd. Nee, Henri was niet voor de poes.

Henri Baptiste Grégoire en de slavernij

Grégoire bleef de rest van zijn leven ijveren voor de afschaffing van de slavernij. Recht voor zijn raap schreef hij: “Ik noem slavernij, niet alleen van de kapitein van het schip die zwarten steelt, koopt, ketent en verkoopt. Maar ook elke persoon die, door directe of indirecte samenwerking, medeplichtig is aan deze misdrijven. Dus de benaming van slavenhandelaren omvat reders, bevrachters, aandeelhouders, sponsors, verzekeraars, planters, managers, kapiteins, voormannen en zelfs de minste van de zeelieden, die deelnemen aan deze schandelijke handel. “

Het was in 1822 en in 1848 schafte Frankrijk, nu definitief, de slavernij af. Nederland volgde pas in 1863.

De herinnering aan Henri Baptiste Grégoire

De kerk had nog steeds een hekel aan hem en de aartsbisschop van Parijs verbood hem, in zijn stervensuur, de laatste sacramenten toe te dienen. Het gebeurde toch. Zijn begrafenis groeide uit tot een republikeinse manifestatie, waaraan 20.000 mensen deelnamen.

De Viet Minh herdacht in 1950 zijn geboortejaar en beschouwde hem als “de man van de vrijheid van volkeren”.

In 1989, bij de tweehonderdste verjaardag van de Franse Revolutie, werd zijn stoffelijk overschot overgebracht naar het Panthéon in Parijs. De haat van de kerk zat diep en de aartsbisschop van Parijs protesteerde. Henri Baptiste Grégoire is niet vergeten.

Hier vindt je mijn contactformulier

Zo ga je naar mijn persoonlijke Facebook

Dit is mijn instagram account

Deel dit artikel